سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

محمد حسین پورعباس رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی با بیان این خبر گفت : برآورد خسارات ناشی از خشکسالی در مراتع خراسان رضوی نگران کننده است خشکسالی جزیی جدایی ناپذیر از اقلیم هر منطقه هست که فراوانی و شدت وقوع آن در مناطق خشک و نیمه خشک بیشتر است.

وی افزود: مراتع خراسان رضوی عمدتا در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند و بخش قابل توجهی از بهره برداران و دام هایشان از این مراتع تعلیف میگردند، بدیهی است هرگونه خسارتی که به مراتع وارد شود ناگزیر به این بهره برداران نیز منتقل خواهد شد.

وی ادامه داددر سال های اخیر به دلیل عدم بهره برداری صحیح، روند گرایش مراتع نگران کننده است که این روند با وقوع خشکسالی شدید وطولانی وخیم تر شده است. شاید ذکر است که مدیریت خشکسالی چیزی نیست مگر مدیریت صحیح شرایط نرمال. در دوره خشکسالی علاوه بر کاهش کمیت گیاهان از کیفیت آنها نیز کاسته می شود و این مساله باعث کم شدن ذخیره غذایی آنها به واسطه عدم رشد مناسب و کاهش خوشخوراکی و ارزش غذایی به علت خشبی بودن و خشک شدن می شود.

پورعباس میگوید در دوره خشکسالی رقابت برای جذب آب افزایش یافته و گیاهان با سیستم جذب آب ضعیف تر به سرعت از سطح مرتع حذف می شوند و چنانچه در این دوره چرای دام متعادل با ظرفیت تولید نباشد در اثر فشار ناشی از چرای مفرط و زودرس گیاهان خوشخوراک و کلاس یک به سرعت از سطح مراتع حذف و یکساله های مهاجم و کلاس سه سطح مراتع را اشغال می نمایند و فرصت زادآوری را به گیاهان مرغوب نخواهد داد.

وی ادامه داد  بنابراین ترکیب گیاهی مرتع تغییر کرده و گیاهان نامرغوب و غیر خوشخوراک جایگزین گیاهان خوشخوراک می شوند. و بر اثر بروز و استمرار خشکسالی، گیاهان مرتعی حتی گیاهانی که سازگاری بالایی نسبت به خشکسالی دارند، در معرض آسیب جدی قرار گرفته اند و تولیدات این مراتع بسیار پایین آمده است.

رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی اضافه کرد: با توجه به  توزیع نامناسب بارندگی و کاهش بارندگی نسبت به بلند مدت ( با عنایت به آمار و اطلاعات منتشر شده توسط مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور میزان بارش نزولات جوی استان خراسان رضوی طی هفت ماه ابتدای سال زراعی جاری منتهی به پایان فروردین ماه 1402 نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلند مدت وضعیت بسیار نامناسب و بحرانی را در بین استان های کشور داشته به نحوی که با منفی 3/51% بیشترین درصد کاهش معادل  88 میلی متری بارندگی را در بین 31 استان کشور داشته)تاثیر مستقیم بر پوشش گیاهی مراتع استان داشته که از پیامدهای خشکسالی برروی دامپروری کاهش وزن دام، کاهش تولیدات دامی، کاهش تولید مثل و حساس شدن دام به بیماریها میباشند.

وی می گوید کاهش بارندگی و خشکسالی های اخیر تاثیر 42 درصدی در کاهش 42 درصد تولید علوفه در سطح استان داشته  که افت تولید علوفه به میزان 124 هزارتن  را باعث شده است و  با عنایت به برآورد قیمت هر کیلوگرم علوفه به ارزش 79100 ریال ( اعلام قیمت از سوی سازمان متبوعه در سال 1402) میزان برآورد خسارت حدود  9750 میلیارد ریال برآورد می شود. لذا حفظ و توسعه پایدار مراتع و حفظ منابع آب و خاک از اهم اولویت های کاری  این اداره کل می باشد.